Op naar een linkse samenwerking

24 mei 2022

Het lijkt misschien erg stil rondom ons, maar er is van alles gaande, nadat peilingen onder de leden van GroenLinks en PvdA op Voorne met een grote meerderheid aantoonden dat we er beter uit kunnen komen door meer samen te werken. Niet in het minst werken we er achter de schermen hard aan om als PvdA samen met GroenLinks de samenwerking te bestendigen naar de herindelingsverkiezingen voor de nieuwe gemeente Voorne aan Zee in november dit najaar. Hierbij licht ik een tipje van deze schermen voor jullie op.

In verband met de voorbereiding van de fusie van onze drie gemeenten in 2023 ontwikkelde de gemeenteraad van Hellevoetsluis in mei 2021 een Strategische Visie voor de nieuwe gemeente Voorne aan Zee. Dat was het startschot voor GroenLinks en PvdA op ons eiland om samen met haar fracties en bestuursleden een Strategische Visie over Links op te stellen [LINK]. Dat leidde toen tot de verzuchting van enkele deelnemers dat de onderlinge verschillen eerder individueel waren dan tussen de twee partijen.

Samenwerking twee fracties in Hellevoetsluis

Sinds september 2021 voeren we als GroenLinks (Bianca Verschoor en Natascha Schnocks) en PvdA (Aart Tijhof, Adri van den Ouden en Daan Dankaart) gezamenlijk fractievergaderingen ter voorbereiding van raads- en commissievergaderingen. Een prima manier om aan elkaar te wennen, en het is dan ook in opperbeste harmonie dat wij met elkaar afstemmen wat onze meningen zijn, of wij beide het woord willen voeren of dat wij dit voor elkaar waarnemen, en waar wij elkaar ondersteunen of aanvullen.

Zijn wij het dan altijd met elkaar eens? Vaak wel, soms niet, maar dat is niet anders dan voorheen binnen ons eigen fractie, en ook hier zijn de verschillen zeker niet strikt langs de grenzen van de twee bloedgroepen gescheiden. Verschillen leiden soms toch nog tot overeenstemming; en in andere gevallen tot de conclusie dat we elkaars verschillen begrijpen en respecteren.

Kortom: wij hebben de proeve van bekwaamheid in samenwerking al met glans doorstaan.

Twee werkgroepen en een heidag

Al enkele maanden zijn GroenLinks en PvdA samen in twee werkgroepen bezig om te komen tot concepten voor ons

Verkiezingsprogramma Voorne aan Zee 2022-2026, en de
Kandidatenlijst raadsverkiezingen november 2022.

Over de kandidatenlijst kan ik kort zijn: daar heb ik geen enkele bemoeienis mee, behalve dat ik weet dat er een aantal kandidaten op zullen staan van zowel groene als rode afkomst, en dat ik zelf niet meer verkiesbaar zal zijn (maar desgewenst wel beschikbaar als steunfractielid voor bijvoorbeeld een coachende of ondersteunende rol in de nieuwe fractie). Leeftijd en medische staat nopen mij een klein stapje terug te doen, waren wij maar achttien!

Vorige week hadden besturen en fractievoorzitters van GroenLinks en PvdA een heidag (of correcter: een duinetmaal, een etmaal in de duinen) om elkaar beter te leren kennen in dit proces van toenadering, en om elkaars nieren proeven (niet letterlijk; vreemd dat ik een dergelijk lelijke en onsmakelijke zegswijze hanteer. Echt weer iets dat alleen de bijbel kon bedenken). Ook dit ‘duinetmaal’ met respect voor elkaar, erkenning dat wij in ons sociaal gevoel en hang naar groen en duurzaam zo dicht bij elkaar staan, verliep in grote saamhorigheid.

Op 18 juni zult u deze stukken in concept ontvangen, en op zaterdag 2 juli van 10:00 tot 12:00 uur zullen we deze in een gezamenlijke ledenvergadering presenteren, amendementen bespreken en het geheel vaststellen. Noteert u deze datum vast?

En dan landelijk

Bianca Verschoor en ik waren al jaren met elkaar aan het sparren over meer samenwerking tussen onze fracties; hoeveel uren hebben wij niet bij de achteruitgang hierover staan praten na afloop van raads- en commissievergaderingen? Nu de tijd daar blijkbaar rijp voor lijkt te zijn, is dit kwartje ook bij onze landelijke partijbesturen gevallen.

Na de verkiezingen voor de Tweede Kamer in maart 2021 deden Lilianne Ploumen en Jesse Klaver iets opmerkelijks en verheugends: zij gaven aan dat zij uitsluitend gezamenlijk in een coalitie met bijvoorbeeld VVD en CDA zouden plaatsnemen. Zij waren niet van plan om zich uit elkaar te laten spelen, en ieder individueel het risico te lopen om zich door middenrechts naar de slachtbank te laten voeren. Er was immers voldoende te doen om tot een rechtvaardiger land te komen, en onvoldoende vertrouwen om het gevallen kabinet onder Rutte daartoe met een doorstart in het zadel te houden. Onvoldoende vertrouwen dat de mensen waar het echt om gaat de nodige ondersteuning van het nederlandse beleid zouden ervaren. ‘Kom’, dachten VVD en CDA, ‘met een breekijzer krijgen we die twee wel uit elkaar’. Ze hadden buiten de waard gerekend: Lilianne en Jesse bleven loyaal aan elkaar. Daarbij hielp wel dat (gelukkig?) GroenLinks en Partij van de Arbeid met vrijwel gelijke cijfers (8 om 9 zetels) uit de verkiezingen waren gekomen. Geluk bij een ongeluk, eindelijk hoefden we niet bang te zijn dat een van de twee veel groter dan de ander was, en dan uit opportunisme ‘geen trek’ in de ander had.

Even schrok ik toen Lilianne op 12 april haar vertrek als fractievoorzitter aankondigde. Respect voor haar moedige, maar ook intelligente besluit. Maar tegelijk ook de schrik dat een van de twee architecten van de GroenRood-samenwerking uitstapte. Wie zou haar opvolgen, en hoe sterk zou die opvolger dit stokje van haar overnemen? Het werd Attje Kuiken. Ik heb de laatste jaren ervaren dat Attje zich heel sterk en adequaat profileerde, onder meer als woordvoerder over corona. Ik vind dat zij de laatste jaren een grote ontwikkeling doormaakte: ineens stond zij er, en werd daarmee een passende opvolger als partijleider. Er bleef een klein stukje zorg over: hoe stond zij tegenover de samenwerking met GroenLinks? Eerst stelde zij even, en heel terecht, dat zij het oordeel van leden zou afwachten. Maar allengs werd steeds duidelijker dat zij persoonlijk de samenwerking met Jesse Klaver van harte omarmt.

Maandag 16 mei woonde ik in Rotterdam een bijeenkomst bij van Jesse Klaver, samen met veel groenlinksers en een paar PvdA’ers uit de regio. Jesse liet er geen onduidelijkheid over bestaan: GroenLinks en PvdA staan heel dicht bij elkaar, en samen zijn wij sterker dan de som der delen. Het was een inspirerende bijeenkomst.

Maandag 23 mei was er een nog mooiere gelegenheid: in Arnhem gingen Attje en Jesse samen het gesprek aan met enkele honderden leden van ons beider partijen. Een enthousiaste zaal verwelkomde onomwonden de samenwerking, steunden het idee om de verkiezingen voor Provinciale Staten in 2023 in te gaan met één enkele kandidatenlijst voor de Eerste Kamer, en slechts een kleine minderheid kon zich niet vinden in nadere samenwerking (‘gaat ten kosten van ieders identiteit’).

Natascha Schnocks, mijn raadscollega van GroenLinks en ik waren er bij, en kwamen dan ook in de vroeg uurtjes van de dinsdag pas thuis.

En hoe nu verder

Dezer dagen tot 10 juni start GroenLinks een referendum onder haar leden om te vragen of zij het wenselijk vinden dat GroenLinks en de PvdA een gezamenlijke Eerste Kamerfractie moeten vormen na de Eerste Kamerverkiezingen van 2023. Ik zal daarbij niet kunnen stemmen Ik werd op 9 april jongsleden ook lid van GroenLinks, naast het lidmaatschap van ‘mijn’ PvdA, te kort geleden om al ledenrechten te hebben).
Op 11 juni heeft onze PvdA haar congres waar onder meer dezelfde vraag aan de orde zal komen. Ik verwacht zomaar dat de leden van beide partijen in meerderheid inderdaad in die zin zullen besluiten.

Ik hoop dat we op 2 juli gezamenlijk het eerste verkiezingsprogramma van GroenLinks PvdA Voorne aan Zee zullen vaststellen, evenals een mooie kandidatenlijst met roodgroene kandidaten waar we allemaal trots op zijn. En ik hoop jullie daar allemaal te treffen.

En ik hoop en verwacht dat we in 2026 met trots zullen terugkijken, en dat de bewoners van Voorne aan Zee (‘Voornaars’?) tegen die tijd zullen zeggen:
‘GroenLinks PvdA Voorne, die doet wat zij zegt en die helpt daar waar het nodig is’.