Keek op de week

15 dec 2023

Formeren en vertrouwen

Op maandag 11 december komt Ronald Plasterk met zijn verkennende rapport over de mogelijke samenwerking tussen de partijen van PVV, VVD, NSC en BBB. Mogelijk blijkt het toch te lukken een manier te vinden om een regering te vormen. En dat is hard nodig. Een lange formatie met partijen die elkaar toch niet zo heel erg lijken te vertrouwen en er dus maar niet uitkomen is slecht voor Nederland en voor onze positie in het buitenland. Nederland heeft gekozen en heeft dat in groten getale gedaan op partijen aan de rechter kant. En hoewel vele van ons dat pijn doet, is dit wel waarvoor veel inwoners van ons land hebben gekozen. Onze democratie is het beste geholpen door deze uitslag serieus te nemen en zo snel mogelijk aan de gang te gaan.

GroenLinks – PvdA heeft ook gewonnen, helaas is onze winst wel ten koste gegaan van onze linkse collega partijen. GroenLinks – PvdA doet er dan ook verstandig aan om zich bescheiden op te stellen, zowel naar de formerende partijen alsook naar onze collega’s van de SP, PvdD en toch ook richting CU en D66. Zeker als je kijkt naar de analyse van waar onze stemmers vandaan komen. 44% (22% voor beide partijen) van de stemmers van deze verkiezingen hebben de vorige keer ook GroenLinks en PvdA gestemd. Dat is nog niet de helft. Laat dat eens op je inwerken! Een ander schokkend getal is het aantal D66 stemmers die nu op ons hebben gestemd…29%. Dat zijn mogelijk stemmers die de volgende keer weer een andere keus zullen maken. Wij hebben gewonnen, maar wat hebben we eigenlijk gewonnen? Links is in Nederland nog nooit zo klein geweest.

Tot mijn ongenoegen merk ik dat vele toch weer in de oude valkuil trappen en lijken we niets geleerd te hebben van de gehele situatie rondom Pim Fortuyn. In plaats van naar onszelf te kijken, benoemen wij toch vooral wat voor vreselijk persoon Geert Wilders is en wat voor een gruwelijk programma de PVV heeft. En ik begrijp dat van het programma van de PVV het glazuur van onze tanden springt. Dat staat zo ver bij ons vandaan, dat is niet de samenleving die ons voor ogen staat.

Maar ik denk ook dat de gemiddelde PVV-stemmer dat hele programma nooit onder ogen gehad heeft, net als onze kiezers niet ons programma kennen. De mensen zijn het vertrouwen in de “oude’ partijen verloren. Het is, zoals Hans Spekman zei: “De mensen vertrouwen onze oplossingen niet meer”. Vele stemmers op de PVV zijn onze oude stemmers. Zijn deze mensen nu plots gek, of racisten? Dat denk ik niet.

Het is linkse partijen niet gelukt om burgers mee te nemen in de grote uitdagingen en moeilijke besluiten die genomen moeten worden voor de toekomst. En dat in een tijd waarin door o.a. oorlogen de kosten enorm de pan uit rijzen. Geert Wilders en de PVV hebben, zo is mijn stellige overtuiging, ook niet de oplossing. Hij weet echter wel overtuigender te vertellen wat er anders moet. Of beter gezegd: Dat HET anders moet. Geert Wilders zegt dat het klaar moet zijn met die gekke klimaatmaatregelen. GroenLinks – PvdA zegt dat er nog wel een tandje bij kan of moet. Geert Wilders zegt dat de grenzen dicht moeten, vol is vol. GroenLinks – PvdA zegt dat wij ons gastvrij op moeten stellen en dat we deze mensen humaan moeten opvangen. De werkelijkheid is dat er ook problemen zijn. Er zijn mensen die enorme last hebben van windmolens, er zijn problemen met asielzoekers. En dat mag je best benoemen en erkennen. Je mag best duidelijker stelling nemen, maar tegelijkertijd moet je wel komen met werkbare oplossingen.

Daarnaast is er een groeiend aantal mensen die de kosten niet meer kan betalen, jongeren die geen woning kunnen vinden, het klimaat dat toch echt veranderd. En asielstromen? Dat worden er nog veel meer. In april van dit jaar was ik in Libanon. In de Bekavallei, aan de grens met Syrië, zitten 3 miljoen Syriërs in tenten te wachten op het moment dat zij door kunnen. Vooral naar Europa. En er komt nog een stroom mensen die op de vlucht slaan door enorme hitte of door overstromingen. Klimaatvluchtelingen dus.

Voor al deze problemen is het cruciaal welke oplossingen en maatregelen wij nu treffen die het verschil maken. Ik ben ervan overtuigd dat die oplossingen en maatregelen in het politieke midden liggen. De komende jaren zal er waarschijnlijk een rechtse wind waaien door Nederland en wij zullen manieren moeten vinden om samen te werken met hen en tegelijkertijd onze linkse samenwerking te versterken. En dat in het belang van de toekomst. Want naast zijn asielretoriek zijn de zorgen van Geert Wilders en de PVV vaak ook de onze. Zaken als woningbouw, armoede, milieuproblematiek (de oplossingen daarvan) en zorg de grote zaken zijn waar mensen zich zorgen over maken. “Geertje” geloven mensen wel, terwijl men ook weet (vermoed ik) dat ook hij vele zaken niet kan oplossen. Maar hij zegt wel wat mensen willen horen, namelijk dat hij voor ze zal strijden. En laten wij nou eens proberen deze werelden bij elkaar te brengen. En dan neem ik ferme afstand van sommige van zijn uitspraken en is zijn stijl niet de mijne. Wij hebben wel een gezamenlijke taak en verantwoordelijkheid om de beste besluiten te nemen in het belang van de inwoners van Nederland.

Wat staat ons intussen te doen? De samenwerking tussen GroenLinks en PvdA is misschien wel de eerste goede stap in de juiste richting. Linkse partijen, die vaak spreken over verbinden, zouden, nog meer, de samenwerking op moeten zoeken. We spreken nu over verenigd links, maar ik zou liever spreken van nieuw links. Ik zou ons lokale bestuur dan ook willen oproepen om zo snel als mogelijk contact te zoeken met de lokale SP en PvdD. De SP heeft al aangekondigd mee te zullen doen aan de nieuwe verkiezingen voor de gemeenteraad van Voorne aan Zee, mogelijk dat PvdD ook plannen die richting op heeft. Laten wij ervoor zorgen dat bij een volgende verkiezing er een echt verenigd links staat, die een krachtig en gezamenlijk antwoord heeft op de vragen die onze samenleving aan ons stelt. Het is funest voor linkse partijen als wij, naast de politieke strijd tegen de oplossingen van rechts, ook nog moeten rekening houden met onderlinge strijd van partijen op de linkerflank. Als wij onze idealen centraal stellen en niet onze onderlinge verschillen en met betere plannen komen en deze ook goed en duidelijk kunnen uitleggen, hoop ik dat wij weer de aansluiting en vertrouwen kunnen vinden met de samenleving. Dat zou iets zijn waar ik mij hard voor zou willen maken.